روزگار ناخوش چاپ و نشر کتاب/ یار مهربان در انتظار مهربانی
تاریخ انتشار: ۲۹ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۲۳۵۳۵
خبرگزاری مهر، گروه استانها؛ کتاب و کتابخوانی یکی از مؤلفههای مهم حوزه فرهنگ و ادب به شمار میرود. آمار چاپ کتاب نشان میدهد که هر جامعهای تا چه حد به حوزه کتاب اهمیت میدهد از این رو برای ارزیابی مختصات فرهنگی هر جامعه میتوان آمارهای کتابخوانی و یا چاپ و نشر کتاب را در هر منطقه مورد بررسی قرار داد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
«کتاب دوست ماست» از کودکی و از همان زمان که قلم به دست گرفتیم، این جمله بارها در ذهن ما تکرار شده که کتاب یار مهربان و رفیق شفیق ماست. شاید آن روزها چندان فکرمان را درگیر معنای آن نمیکردیم اما امروز بعد از گذشت چندین سال به عمق این جمله ساده پی میبریم.
کتاب داناتر از هر دوستی است و هیچگاه از بذل و بخشش آنچه میداند، دریغ نمیکند.
در بیان اهمیت کتاب و مطالعه همین بس که خداوند متعال نیز درسهای زندگی و رازهای کائنات را در قالب کتابی به نام «قرآن» برای ما فرستاده و در آن به قلم قسم یاد کرده است که یک منظور آن میتواند بیان نقش مهم خواندن، مطالعه و اندیشیدن باشد؛ بنابراین نمیتوان تأثیرات مثبت کتابخوانی را در زندگی کسی منکر شد.
اما آخرین کتابی که خواندهایم را به یاد داریم؟ چه نام داشت؟ این روزها اکثر افراد از کتاب و کتابخوانی فاصله گرفتهاند، آنچنان که برای پاسخ این سوال باید مدتها بیاندیشند.
امروزه کتابها میهمان قفسهها و ویترین مغازهها شدهاند، دیگر حتی کسی هم به آنها نگاه نمیکند، آنها بیصدا و بیآزار میهمان همیشگی اتاقها هستند؛ آن یار مهربان دیگر یاری ندارد، هیچکس حتی حال او را هم نمیپرسد، او مثل چراغی است که میدرخشد اما پردهای از غبار فراموشی، جلوی روشناییاش را گرفته است.
ناگفته نماند؛ بیتوجهی برخی از مسئولین و افزایش قیمت کاغذ و در پی آن گرانی کتاب هم بی تأثیر نبوده است، البته کارشناسان معتقدند افزایش قیمت کتاب در مقایسه با اقلام دیگر چندان زیاد نبوده است اما وضعیت معیشتی مردم دیگر اجازه نمیدهد به فکر خرید کتاب هم باشند؛ بنابراین وضعیت فرهنگی و سرانه کتابخوانی کشور ما چندان شرایط خوبی ندارد.
باوجود اینکه معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سرانه مطالعه در کشور ما را ۳۸ دقیقه در روز بدون احتساب کتب آموزشی و ادعیهها عنوان میکند اما تعداد روزافزون ناشران ورشکست شده و تعویض شغل در موارد بسیار زیاد توسط برخی ناشران حرفهای، حکایت از وجود بحرانی خاموش در این قشر مهم جامعه دارد.
در جامعهای که کتاب به یک کالای لوکس تبدیل شود و موارد مراجعه به آن محدود به برخی قشرهای خاص گردد، بدون تردید نمیتوان از ارتقای فرهنگی در سطوح کلان جامعه سخن گفت.
در برخی از پژوهشها که در زمینه میزان مطالعه در میان مردم انجام شده مطالعه روزنامه حتی در زمره شاخصهای مطالعه در نظر گرفته نمیشود. اما حتی اگر مطالعه روزنامه در ایران را نیز یکی از شاخصهای مطالعه بدانیم تیراژ روزنامهها گواه آن است که ایرانیان به روزنامه خوانی نیز علاقه چندانی ندارند.
در کشورهای دیگر تمهیدات تشویقی برای مطالعه، به گونهای در نظر گرفته شده که مردم علاوه بر مطالعه روزنامه به دیگر مکتوبات نیز اعتنا نشان دهند. اما در ایران بدون تردید هر سیاست تشویقی باید از پله ابتدایی آغاز کند. تشویق مردم به مطالعه روزنامه و حتی برخی مکتوبات که به زندگی روزمره آنان بستگی تام و تمام دارد.
چالشهای حوزه نشر و چاپ کتاب
یک ناشر تبریزی در خصوص مشکلات عرصه چاپ و نشر به خبرنگار مهر میگوید: با گسترش فضای مجازی و روی آوردن مردم به این سمت، دیگر کتاب و کتابخوانی مانند گذشته مشتری ندارد و تیراژ کتابهای ما بالا نیست.
علی حسینی ادامه میدهد: مهمترین چالش صنعت نشر، گرانی کاغذ و بیثباتی قیمتهاست؛ ناشران برای یک سال آینده خود برنامهریزی میکنند اما به دلیل نبود ثبات در قیمتها عملاً این کار دیگر امکانپذیر نیست.
او میافزاید: طی یک سال اخیر مشکلات نیز چند برابر شده است، ناشران با نویسنده قرارداد میبندند اما به یکباره قیمت کاغذ افزایش پیدا میکند و این موضوع واقعاً اذیت کننده است.
او خاطرنشان میکند: مشکل بعدی تورم در جامعه و به دنبال آن گرانی کتابهاست، قیمت کتاب به شکل نجومی افزایش پیدا کرده و به مرور از سبد خرید مردم حذف شده است.
حسینی تاکید میکند: امیدواریم دولت حمایتهای ویژهای از نویسندگان و ناشران داشته باشد تا آنها هم با خیال راحت و بدون داشتن شغل دوم به کار خود ادامه دهند.
ناشران در تأمین نان شب خود ناتوان ماندهاند
عطا یزدانی، ناشر دیگر تبریزی است، او نیز در خصوص وضعیت ناشران به خبرنگار مهر میگوید: این روزها ناشران حال و روز خوبی ندارند، بازار نشر کساد و همه به فکر نان شب خود هستند به گونهای که اکثراً شغل دوم هم دارند.
او ادامه میدهد: از طرف دیگر فضای مجازی نیز باعث شده است تا وضعیت کتاب و کتابخوانی بدتر شود، این روزها همه اعتقاد دارند که در فضای مجازی کتاب میخوانند در حالیکه مطالب آن قابل استناد نبوده و نمیتواند جایگزین کتاب فیزیکی شود.
او یادآور میشود: البته از سویی دیگر نیز فضای مجازی فرصتهای خوبی پدیدآورده است، برخی ناشران از این فضا استفاده کرده و کتابهای خود را عرضه میکنند.
یزدانی میگوید: تبلیغ کتب در فضای مجازی توسط نویسندگان و ناشران میتواند سبب تشنگی خوانندگان برای مطالعه شود اما برخی همچنان اعتقاد دارند صرف پول برای خرید کتاب اشتباه است.
او تأکید میکند: رسانهها نیز باید به ما کمک کنند تا بتوانیم مردم را به سمت کتابخوانی هدایت کنیم و شوق و شور آنها را افزایش دهیم چراکه با ایجاد یک بستر فرهنگی مناسب میتوان مشکلات این عرصه را نیز برطرف کرد.
بیمهری به ناشران شهرستانی
امیررضا یاری، ناشر دیگر تبریزی نیز میگوید: مشکلات عرصه نشر بسیار و برای ناشران شهرستانی نیز چند برابر است، اکثر امکانات در اختیار ناشران تهرانی بوده و ما از آن برخوردار نیستیم.
او ادامه میدهد: از طرف دیگر با گسترش فضای مجازی برخی از مردم اقدام به ایجاد کانال و قرار دادن نسخه الکترونیک کتابها کردهاند و ضربهای که این مورد به ناشران میزند کاری است و وضعیت کاری آنها را به تعطیلی میکشاند.
او یادآور میشود: چالش دیگر ناشران قیمت بالای کاغذ و بیثباتی قیمت آن است، بنابراین قیمت تمام شده کتب نیز افزایش یافته و مردم با این وضعیت اقتصادی توانایی خرید ندارند.
یاری خاطرنشان میکند: این روزها مردم در هزینههای اولیه مانند خوراک و پوشاک خود ماندهاند چه برسد که کتاب خریداری کنند، بنابراین این حوزه نیز تابع برنامههای دولت است.
مشکلات اقتصادی، گریبانگیر کتابفروشیها
حسین سربازی کتابفروش تبریزی است که چندین سال است در این حوزه فعالیت میکند، او نیز به خبرنگار مهر میگوید: این روزها کتاب حال و روز خوشی ندارد، افزایش قیمت کتاب موجب شده تا خرید کتاب در کتابفروشیها طی سالهای اخیر کاهش یابد، کتابفروشان نیز ناگزیر به فروش کالاهایی غیر از کتاب روی آوردهاند.
او میافزاید: از سوی دیگر اجاره بهای مغازهها نیز افزایش یافته و فروش ما کفاف هزینهها را نمیدهد؛ بنابراین بسیاری از کتاب فروشیها تعطیل شده یا در بیرون بساط میکنند.
او خاطرنشان میکند: هیچ حمایتی از کتاب فروشیها نمیشود و انتظار داریم با گرانی کاغذ و مشکلات عدیده اقتصادی حوزه نشر و فروش کتاب نیز رشد کند و این محال است.
یار مهربان این روزها حال و روز مساعدی ندارد و آرام آرام به سمت فراموشی میرود، جامعه و مردم آنقدر درگیر مشکلات کوچک و بزرگ خود شدهاند که کتاب و کتابخوانی در سبد اقتصادی و فرهنگی آنها جایی ندارد؛ امیدواریم دولت تدابیر ویژهای در این زمینه بیاندیشد تا مشکلات این حوزه نیز برطرف شود.
کد خبر 5944622منبع: مهر
کلیدواژه: کتاب و کتابخوانی معرفی کتاب رونمایی کتاب هفته کتاب 1402 بوشهر هفته بسیج سنندج فلسطین کرمانشاه تبریز ایلام اردبیل راهپیمایی کرمان کتاب و کتابخوانی همدان خطبه های نماز جمعه عکس استانها کتاب و کتابخوانی مطالعه روزنامه یار مهربان فضای مجازی کتاب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۲۳۵۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ابتذال در سینما برآیند تقاضا است/ از کیهان بچهها شروع کردم
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه هخبرگزاری علم و فناوری آنا، در وضعیتی فقر مطالعه به نسل کودک و نوجوان آسیب میزند، که یکی از معلمان معتقد است بدون مطالعه حتی خود معلم حرفی برای گفتن نخواهد داشت.
شهنام سجودی زاده فرزند سبلان است. هم معلم کودکان استثنایی است. هم فیلم میسازد و هم نویسنده فیلمنامه است. ادبیات فاخر ایران و جهان را با شور و اشتیاق چشیده و امروز رمز موفقیت خود را تربیت صحیح در دوران کودکی میداند. موضوعی که دغدغۀ تربیت نسل کودک و نوجوان ما در فقر مطالعه توسط بزرگسالان است. پای صحبتهای وی نشستیم تا با نگاهش آشنا شویم.
چطور به نویسندگی علاقهمند شدید؟
آگاهی موهبتی است که خداوند دانا به طرق مختلف به انسانها هدیه میدهد، اینکه من مادری دارم که در دوران کودکی برایم مجله کیهان بچهها میخرید، کتاب داستان و علمی میخرید عین آن میماند که کسی در اتاقی تاریک و ناشناس و پرسؤال برای شما شعلهای روشن کند، دیگر ماهیت خوف و جهل و تاریکی آن اتاق پرسؤال از ذهن و روح شما شسته خواهد شد و خواهید دانست که از کجا به کجا آمدهاید و بهر چه بود و بهر چه هستید، درکتان از بودنتان از زندگی و دنیا عیان خواهد شد و بسیاری از ابهامات دیگر برایتان روشن میشود چرا که یک نفر چشم شما را منور کرده است.
دوستان اهل مطالعه حتماً خاطرشان هست که در دهه شصت کتابفروشان محله اونچی میدان اردبیل در پیادهروها بساط کتاب کرده و کتاب کرایه میدادند من مشتری ثابت و دست به نقد آنان بودم و مادرم کرایه کتابهایم را میپرداخت، و این یعنی ریشه در آب و غرق آب. یکبار از یکی از دوستانم که اکثر اهالی روستایشان باسواد و از بزرگان و افتخارآفرینان کشور هستند سؤال کردم علت چیست؟! این قدمت مدرسه در روستایتان و تحصیلات عالی اکثر اهالی و رشد و پیشرفت و ثروت و تفاوت زمین تا آسمان مردان و زنان روستای شما با دیگر روستاها چیست؟! جواب دوستم قابل تأمل بود؛ گویا در سالیان گذشته یک از اهالی یک قالی به اردبیل برده و خریدار قالی در انبارش ۱۰ها جلد کتاب انبار کرده بوده. از مرد قالی فروش میخواهد تا کتابها را باخود ببرد تا انبارش بازشود مرد قالیفروش کتابها را با خود به منزل آورده و به اتفاق همسرش همه کتابهای کهنه را به زیبایی صحافی کرده و دکور طاقچه خانهشان میکنند. کودکان از پشت پنجره به تماشای کتابها میآمده و اجازه میداشتند آنها را تورقی کنند، تورق کتابها معجزه میکند! شور و اشتیاق درس و مدرسه در دل بچههای روستا جوانه میزند و دیگر آن بچهها با بچههای روزهای بدون رؤیت کتاب فرق داشتند وچنین میشود و چنانها که امروزه اکثر اهالی روستا، وزیر و وکیل و استاد و دکتر و تاجر و معلمند!
حتی تماشای کتاب معجزه میکند! فرق است خانۀ بیکتابخانه با خانۀ با کتابخانه هرچند دو سه جلد. چه رسد که کسی مثل مادر مکرم بنده که شما را به اقیانوس کتاب هل دهد، شناگر قابل باشید اولاً غرق نخواهید شد دوماً جهان درونتان عیان خواهد شد، در اندرونتان عالم جای خواهد گرفت و از چشمانتان عشق خواهد بارید و تمام سرزمینها با مردمان و آداب و سنن و افکارشان برای تو آشنا و هموطن تو خواهند شد. من وقتی رمانی را از مارکز میخوانم حس میکنم از کلمبیا برگشتهام یا از مصر یا از چین و لهستان و روس ..
بنده امروزه اگر به اغراق نگویم یک از بزرگترین کتابخانههای شخصی شهرمان را درخانه دارم با کتابهای نایاب که در مقابلشان بهخود اجازه سیگار کشیدن نمیدهم، چون در آن همه بزرگان جهان را میهمان خانهام دارم
مگر میشود نویسندهای بدون مطالعه کتابهای بزرگ و درخشان و پایه ادبیات کشور خود و جهان دست به قلم شده و آثارش دارای تفکر غنی باشد و بر اقشار جامعه از عوام تا خواص تأثیرگزار باشد، حرف نو و جهانشمول و مقبول و بینش متعالی شخصی و جهانبینی عمیق و شگرف داشته باشد؟! بهنظر من نویسندهای که رمانهای هدایت و دولت آبادی و چوبک و ساعدی و کامو و چخوف و داستایفسکی و تورگینف و فاکنر و کافکا وهاینریش بل، مارسل پروست و میلان کوندرا و جیمز جویس و پائیلو کوئیلو و مارکز و ... نخوانده باشد حرفی برای گفتن در نوشتههایش ندارد.
در مورد نوشتههای خود توضیح دهید که در چه زمینههایی است؟ داستان بلند، داستان کوتاه، فیلنامه؟
بنده فیلمنامه نویسم. دو فیلمنامه بلند سینمایی به اسمهای «دوگانه» و «غربتی» واگذار کردم، غربتی با مضمون دفاع از حقوق زنان بزودی توسط دوست و استاد عزیزم جناب افشین علیزاده ساخته میشود.
چندین فیلمنامه سیال نوشتم و سریالهای «سرقت گنجینه» با مضمون غارت آثار تاریخی و ضدصهیونی و فیلمنامه «جنون» با مضمون سرقت بانک و گیر افتادن جنایتکار در امنترین لحظه زندگی خود، مصوب شده و در ردیف تولید هستند.
بیش از ۳۰ فیلمنامه کوتاه نوشته و دو مورد آن را واگذار کردم: «سربازان عاشق میشوند» با مضمون پناهندگان جنگی سوری و داعش را دوست عزیزم رحیم طوفان ساخته و جوایز مختلف بین المللی کسب شد و فیلمنامه «کسوف» با مضمون صلح ادیان و گفتگوی تمدنها را به آقای مهدی ایل بیگی واگذار کردم که بهزودی کلید خواهد خورد.
کدام نوشتهتان به فیلم تبدیل شده و آیا وضعیت فیلمنامه نویسی در کشور را موفق میدانید؟
فیلم کوتاه «دیوسار» درخصوص تصلیب مسیح. فیلم کوتاه «رها» درخصوص خدمت به خلق الله عبادتست. فیلم مستند «آیا فرشتگان را دیدهاید» در خصوص کودکان ناشنوا و نابینا. فیلم کوتاه «دریا آرام است» درخصوص بیماران سرطانی. فیلم کوتاه «اجکت» درخصوص قضاوت و جنایاتی که با یک قضاوت ساده میتوانیم مرتکب شویم. فیلم کوتاه «پرنسس آزاده» درخصوص پناهندگان افغانستانی که امسال آماده نمایش و ارائه به جشنوارهها شده است.
بنده اکثر جوایز ملی و بینالمللی سینمایی خود را از بابت فیلمنامههایم کسب کردهام. جان کلام اینکه سنتی فکر کردن و جهانی سخن گفتن راز موفقیت هر نویسنده است.
متأسفانه امروزه به دلایل مختلف وقت گذاشتن مردم و خاصه نویسندگان برای مطالعه کاهش یافته و در نتیجه سطح آثار پایین و مبتذل و کاسبکارانه و تاریخ مصرفدار شده است.
دغدغهای دارید که آرزوی تبدیل شدن آن به داستان یا فیلم را داشته باشید؟
من هنوز فیلمنامههای بکر و طلایی و فرامرزی و فرازمانیام را نساختهام. امیدوارم شایستگی و عمری برای ساختنشان داشته باشم
به اعتقاد شما فیلمهای تولیدی ما چقدر در راستای نیاز و اقتضای جامعه است؟
اتفاقاً فیلمهای تولیدی امروزی دقیقاً همانهایی هستند که جامعه امروزی میطلبند. اگر غنایی ندارند که ندارند مسبب تقاضاست. انشالله که این سبب انحطاط فیلمسازی از دل و ذهن و بدسلیقگی مردم حل شود والا از کوزه همان طراود که در اوست
زیباترین فیلمی که دیدید؟
دونده امیر نادری
استاکر تارکوفسکی
حرامزادههای لعنتی تارانتینو
راننده تاکسی اسکورسیزی
سه گانههای کیشلوفسکی آبی. سفید. قرمز
معلم خوب از نظر شما؟
محترم باشد و با احترام موفق به تعلیم خواهد شد حتی به شلوغترین. تنبلترین و کمهوشترین دانشآموز.
انتهای پیام/